ماهي قرمز کوچک يا همان ماهي طلايي (Goldfish) از معمول ترين ماهي هايي است که در منزل مي توان از آنها نگهداري کرد. اين حيوان کوچک خانگي که بسيار جذاب و دوست داشتني است، در صورت مراقب مناسب مي تواند تا چند سال در کنار ما در منزل زندگي کند.


اما متاسفانه به خاطر قيمت ارزان آن، اغلب توجه لازم به آن نمي شود و در شرايط نامناسب نگهداري مي گردد، لذا بيش از چند ماه عمر نمي کند.
بايد دانست که قيمت ارزان اين ماهي هاي زيبا نبايد با ارازن بودن جان اين موجودات زيبا اشتباه گرفته شود. لذا لازم است براي فراهم آوردن شرايط مناسب زندگي آنها، مواردي را رعايت کنيم.
ظرف نگهداري


اولين موضوعي که مي تواند به عنوان يک عامل مهم در عمر بيشتر ماهي موثر باشد، محل زندگي آن است.
ظروفي که در آنها ماهي فروخته مي شود، اغلب کوچک است و نبايد اشتباه کرد و ماهي ها را در همان ظروف کوچک نگاه داشت. ماهي ها به اکسيژن موجود در آب احتياج دارند و اين اکسيژن از طريق سطح هوايي که با آب در تماس است وارد آب مي شود. هر چه سطح مقطع بالاي تنگ کوچک تر باشد، اکسيژن کمتري مي تواند وارد آب شود.
پس سعي کنيد تا آنجا که ممکن است از ظروف کوچک براي نگهداري ماهي ها استفاده نکنيد.
آب


از آنجايي که ماهي در تمام طول عمر خود در آب مي باشد، لذا لازم است آبي که براي زندگي آن انتخاب مي کنيم داراي شرايط مناسب زندگي باشد. معمولا استفاده از آب شهري مشکل خاصي براي ماهي هاي قرمز ايجاد نمي کند. اما قبل از کنار گذاشتن آب براي ظرف ماهي، بگذاريد يک دقيقه آب از شير برود. اين کار باعث مي شود برخي مواد شيميايي که احتمالا در لوله رسوب کرده اند بيرون بروند. براي اطمينان از خارج شدن موادي مانند کلر، بايد قبل از عوض کردن آب ماهي ها، بگذاريد که آب به مدت يک شبانه روز در ظرف بماند و بعد ماهي را داخل آن بيندازيد. همچنين اين عمل باعث مي شود که آب دماي محيط را گرفته و تغيير آن براي ماهي ها خطري در بر نداشته باشد.
هرگز نبايد اجازه دهيد که آب ظرف ماهي ها کثيف شود، اين کار مي تواند باعث بيماري، کوتاهي عمر و در نهايت مرگ آنها شود.
شما بايد در طول هفته يک يا دو بار آب ظرف ماهي ها را عوض کنيد.


براي تعويض آب تنگ ماهي، هرگز آب را يک دفعه عوض نکنيد، بلکه با آرامش کامل، نيمي از آب ظرف را خالي کرده و سپس کم کم آب خالي شده از ظرف را با آبي که از يک روز قبل نگه داشته ايد(براي خارج کردن کلر آب) جايگزين کنيد. در هر صورت بايد سعي کنيد که کمترين استرس را به ماهي هاي کوچک منتقل کنيد.

غذاي ماهي


ماهي هاي قرمز کوچک، حيوانات بسيار سخت جاني هستند و هر چيزي را مي خورند. لذا به راحتي مي توانيد در شرايطي که غذاي مناسب در دسترس نداريد از خرده هاي نان، شيريني و ... به مقدار کم به عنوان غذا به آنها بدهيد.
اما اگر در نگهداري آنها مبتدي هستيد به شما پيشنهاد مي شود از غذاهاي آماده آنها که ارزان قيمت هم مي باشد تهيه کنيد. فقط مطمئن باشيد که غذايي را که مي خريد مربوط به Goldfish مي باشد. ماهي هاي نيز مانند انسان به پروتئين، ويتامين و ... براي رشد و زندگي نياز دارند.
در ارتباط با غذا دادن بايد دقت کنيد که دادن زياد غذا به آنها و ماندن آنها در ظرف باعث آلودگي آب شده و براي ماهي ها خطراتي به همراه خواهد داشت. سعي کنيد به مقدار بسيار بسيار کم، در سه نوبت غذايي همانند خودتان به آنها غذا دهيد و مقدار آن بايد به گونه اي باشد که غذاي اضافي در آب نماند.
دماي محيط


بهترين دما براي زندگي اين ماهي ها از حدود 10 تا 25 درجه سانتيگراد مي باشد. دماي محيط هرگز نبايد به طور ناگهاني تغيير کند. اما تغيير تدريجي و ملايم دماي محيط يا آب براي آنها قابل تحمل مي باشد.
نور


ماهي هاي قرمز کوچک نيز همانند ساير حيوانات يا گياهان احتياج به نور خورشيد دارند. محل نگهداري آنها بايد به گونه اي باشد که تغيير روز و شب در آن احساس شود.
هرگز آنها را در زير نور مستقيم و شديد آفتاب قرار ندهيد.

ساير شرايط


ريختن شن يا ماسه کف ظرف مي تواند حس بودن در منزل را براي اين ماهي ها بيشتر کند. دقت کنيد که بيش از دو يا سه سانتيمتر ارتفاع ماسه کف ظرف نباشد، چرا که در غير اين صورت مي تواند محيط خوبي براي رشد خزه و باکتري ها باشد. همچنين بايد از ماسه ايي استفاده کنيد که لبه هاي تيز نداشته باشد تا باعث زخمي شدن ماهي ها نشود.
در اين رابطه هرگز از ماسه هاي رنگ شده استفاده نکنيد.
بررسي رفتار ماهي


حداقل روزي دو نوبت يک دقيقه اي به رفتار ماهي هاي خود توجه کنيد. به اين ترتيب مي توانيد حرکت هاي غير معمول آنها تشخيص دهيد.
در صورت بروز مشکل در رفتار آنها اگر علاقمند باشيد مي توانيد از متخصصين نگهداري ماهي براي درمان آنها مشورت بگيريد.

اما مطمئن باشيد اگر موارد بالا را رعايت کنيد مشکل خاصي براي آنها پيش نخواهد آمد.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

غذا و خانه ماهي قرمز نوروز



ماهي قرمز، اين حيوان دوست داشتني که حضورش همراه با شادي، آرامش و زيبايي است، تاريخي چند هزارساله را پشت سر نهاده است تا به‌ عنوان قديمي‌ترين ماهي خانگي يا زينتي به حوض خانه‌ها و آب نماهاي عمومي راه يافته و سال‌هاست، زينت بخش سفره‌هاي هفت سين در ايام نوروز شده است.
بسياري از کودکان ايراني از طريق همين ماهي‌هاي قرمز سفره هفت سين، با دنياي حيوانات آشنا مي ‌شوند و براي بسياري از ما ،عشق و علاقه به حيوانات از همين ماهي قرمز شروع شده است.
غذاي ماهي‌ها


گرچه عمدتاً ماهي قرمز را به جهت نگهداري در آکواريوم پرورش مي ‌دهند، اما در ايران در رودخانه‌هاي حوزه آب ريز درياي خزر نيز مي ‌توان آنها را يافت.
در قديم خانه‌ها وسيع بودند و حوض‌هاي بزرگي در آنها وجود داشت، لذا مردم ماهي قرمز را در طول سال در خانه‌هاي خود نگه مي‌ داشتند و شايد به همين دليل است که اين ماهي‌ها، ماهي حوضي نيز ناميده مي ‌شوند.
اکثر اين حوض‌ها داراي آب راكد بودند که خود مرکزي براي توليد حشرات بود. ماهي‌هاي قرمز براساس ساختار زيستي شان به‌خوبي در آب‌هاي راکد مي ‌توانند زندگي کنند و براي تغذيه خود از تخم حشرات استفاده نمايند.

با توجه به آنچه گفته شد، تغذيه ماهي‌ها در تنگ، از اهميت بالايي برخوردار است و بهترين كار اين است كه از غذاهاي مخصوص آنها استفاده شود.
غذاي ماهي نيز بايد در ظروف كاملاً دربسته و در جاي خشك، خنك و تاريك نگهداري شود.
توجه به تاريخ مصرف غذاي ماهي، يکي از اصول اوليه خريد و نگهداري است. از غذاهايي که تاريخ مصرف آن گذشته است هرگز براي تغذيه ماهي استفاده نکنيد.
ماهى قرمز بايستى با غذاهاى کم پروتئين و سرشار از کربوهيدرات شناور در سطح آب تغذيه شود.
اين ماهي بايستى دو بار در روز و براي مدت يک تا دو دقيقه تغذيه شود.غذا دهى بيش از حد باعث انباشت مواد آلى و دفعى و در نتيجه مسموم شدن ماهى خواهد شد.
از خرده‌هاي ريز نان يا حبوبات پخته شده يا زرده تخم مرغ مي‌توان به‌عنوان غذاي اين ماهي‌ها استفاده نمود.
خانه ماهي‌ها

اولاً درصورتي‌که ماهي داريد و ماهي جديدي را خريداري کرده‌ايد، حتماً آنها را جدا از هم نگه ‌داريد. حداقل زمان براي اين جدايي (دوره‌ي قرنطينه‌) دو هفته است.

محل قرار گرفتن آکواريوم يا ظرف نگهداري ماهي در منازل نبايد در معرض نور مستقيم خورشيد باشد، زيرا علاوه بر بالا بردن درجه حرارت آب، باعث رشد زياد جلبک‌ها روي ديواره آن و ايجاد منظره نامناسب در ظرف نگهداري مي شود. همچنين سبب بروز مشکلات خاص خود مانند نوسانات ميزان اکسيژن آب و مسموميت‌هاي احتمالي براي ماهي مي‌ گردد.
معمولا افراد از تنگ‌هاي گرد و کروي و فاقد ضلع به‌ عنوان زيستگاه ماهي استفاده مي ‌كنند. ماهي قرمز در ظروفي اين چنيني، قدرت جهت يابي خود را از دست مي ‌دهد و ضلعي را نمي‌ يابد تا بازتاب موج برگشتي آب را پي بگيرد. لذا بهتر است از ظروفي غير کروي و با ديگر اشکال هندسي استفاده شود.
اگر دقت کنيد عمدتاً ماهي‌هاي قرمز پس از چرخيدن به دور تنگ، در کف تنگ به شکلي ايستايي باقي مي ‌مانند.
هر چه ظرف نگهداري بزرگ تر باشد، تحرک و اکسيژن بيشتري را براي ماهي به ارمغان خواهد آورد.
توجه داشته باشيد ظروف فلزي زيستگاه مناسبي براي ماهي‌ها محسوب نمي ‌شوند.

ميزان تراکم (تعداد) ماهيان در ظرف نگهداري آنان از عوامل بسيار مهمي است که بايد در نظر گرفته شود، زيرا علاوه بر اينکه تراکم زياد به‌ عنوان يک استرس محسوب مي ‌شود، باعث افزايش انتقال بيماري‌ها مي شود و آلودگي آب و رقابت ناسالم غذايي را نيز باعث مي‌ گردد.
ماهي قرمز بايد به‌ صورت طبيعي از آفتاب استفاده كند. برخي افراد با توجه به محدوديت‌هاي زندگي آپارتماني، ظرف نگهداري ماهي را مدت‌هاي طولاني در معرض نور خورشيد قرار مي ‌دهند که اين امر باعث سوختن پوست ماهي و بروز مشکلات بعدي مي‌ شود.
البته محل قرار گرفتن ظرف نگهداري ماهي در منازل نبايد در معرض مداوم جريان مستقيم هوا باشد، زيرا باعث کاهش دماي آب مي ‌شود.

ظرف نگهداري ماهي را در مکاني ثابت قرار دهيد و از جابه‌جايي مداوم و يا ضربه زدن به آن خودداري کنيد، زيرا ضربه‌هاي وارد شده بر آن، يک استرس محيطي براي ماهيان محسوب مي شود. ماهي قرمز بر اثر ضربه‌اي هرچند كوچك به تنگ و يا صداي توليد شده در محيط، به ‌شدت مي‌ ترسد و سكته مي ‌كند.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

بيماري هاي ماهي قرمز عيد


آشنايي با بيماري‌ هاي ماهي‌ قرمز و روش‌ هاي پيشگيري و بعضا درمان‌ آن ها مي‌ تواند براي جلوگيري از مرگ و مير اين نوع ماهي مفيد باشد.
بيماري هاي محيطي

ماهيان قرمز عمدتا به علت نگهدارى در ظروف نامناسب، تغذيه نادرست و عدم توجه به عوامل آب شامل: دماي آب،‌ ميزان اکسيژن آب، اسيديته آب، آمونياک(سمي‌ ترين ترکيب موجود در آب است و از متابوليسم بدن ماهي به وجود مي آيد)، نيتريت‌ها (بعد از آمونياک سمي ‌ترين ترکيب آب است)، نيترات ‌ها و نگهدارى ماهي در مقدار کمي آب در داخل تنگ تلف مى ‌شوند.
حال شايع ‌ترين بيماري هاي مربوط به محيط زندگي ماهي ‌هاي قرمز را مرور مي ‌كنيم:

* خفگي
عامل: كمبود اكسيژن (زير 6 ميلي‌ گرم در ليتر)
علائم: ماهي به سطح آب آمده و تنفس سريع دارد.
درمان و رفع مشکل: افزايش ميزان هوادهي، كاهش تراكم ماهي، كاهش دماي آب (خيلي سرد نباشد)، رعايت فاصله مناسب از منابع حرارتي در آكواريوم‌ ها
* بيماري تغذيه اي
عامل: نبود غذا و يا جيره غذايي نامتعادل
علائم: فرورفتگي شكم، بي ‌اشتهايي، ساييدگي باله ‌ها، رشد کم همراه با بي‌ حالي
درمان و رفع مشکل: استفاده از جيره متعادل و كافي، استفاده از غذاي زنده در تغذيه ، افزودن مولتي ويتامين و مواد كمكي به جيره غذايي
* اسيدي شدن آب
عامل: کاهش (PH) به زير 6/5
علائم: شناي غير طبيعي، به ‌طوري كه ماهي در مسيري كوتاه شنا مي کند و سپس متوقف مي ‌شود. ماهي به سطح آب آمده و هوا را مي ‌بلعد و موكوس زياد در آبشش ترشح مي ‌شود. پديد آمدن نقاط سفيد و خاكستري در سر، سستي و بي ‌حالي ، تنفس سريع ، خونريزي‌ هاي نقطه ‌اي زير پوستي
درمان و رفع مشکل: كنترل ميزان PH آب و بالا بردن آن از طريق افزودن محلول آهك به آب
* قليايي شدن آب
عامل: بالا رفتن (PH ) به بيش از 8/4
علائم: خوردگي باله‌ها، تغيير رنگ قهوه‌اي در آبشش‌ها، نداشتن تعادل، بروز نقاط سفيد خاكستري در اطراف سر، موكوس زياد پوستي و نيز خونريزي نقطه‌اي زير پوستي
درمان و رفع مشکل: عوض کردن آب و کنترل PH

* ضربه
عامل: حمل ‌و نقل غلط ماهي، دستكاري ماهي، برخورد ماهي با اشيا، استرس حمل و نقل
علائم: ريزش فلس ‌ها و ماندن در كف آب، از بين رفتن شعاع باله ‌ها، تيرگي كامل باله ‌ها، تيرگي قرنيه، جراحت روي بدن، خونريزي چشمي، بي ‌اشتهايي، سستي و بي‌ حالي
درمان و رفع مشکل: کاهش تعداد ماهي در يک ظرف، افزايش حجم ظرف نگهداري با افزايش آب
* مسموميت آمونياكي
عامل: تغذيه بيش از حد ماهي، تجمع مانده‌ هاي غذايي در كف ظرف، تجمع مواد دفعي ماهي در ظرف
علائم: شناي غير طبيعي، باز بودن دهان و سرپوش آبششي در ماهي، تنفس در سطح آب، پرش ماهي، خوردگي باله، ترشح موكوس زياد پوستي، سستي و بي‌ حالي
درمان و رفع مشکل: كاهش ميزان PH آب، تعويض آب، استفاده از زئوليت در سيستم مداربسته و آكواريوم‌ ها
* مسموميت با دي اكسيد كربن
عامل: اكسيژن كمتر از 6 ميلي گرم در ليتر و دي اكسيد كربن بيشتر از 60 ميلي گرم در ليتر
علائم: به پهلو افتادن ماهي، كندي تنفس، سستي، بي‌ حالي و بي‌ اشتهايي
درمان و رفع مشکل: استفاده از مواد بافري
* مسموميت با كلر
عامل: افزايش ميزان كلر به بيش از 0/5 ميلي‌گرم در ليتر
علائم: كمرنگ شدن ماهي، نداشتن تعادل، رنگ ‌پريدگي آبشش ‌ها، گود افتادگي چشم ‌ها، تنفس آهسته در سطح آب
درمان و رفع مشکل: تعديل كردن آب با استفاده از مواد خنثي‌ كننده كلر (تيوسولفات سديم)
بيماري‌هاي ميکروبي


غير از بيماري‌ هاي ياد شده، گروهي ديگري از بيماري‌ ها توسط عوامل زنده ويروسي، باکتريايي، قارچي و انگلي به وجود مي آيند که مشورت با دامپزشک براي درمان اين بيماري ‌ها ضروري است.
پوسيدگي دم و باله، آبله پوستي، تجمع مايعات در بدن يا آب آوردگي شكم، بيماري چشمي، بيماري چرخش، خونريزي پوست، ايجاد انحنا در دم، تغيير محوطه دهان، ايجاد لكه‌هاي سياه در دم ماهي، شناي غيرطبيعي، كمرنگ شدن پوست، ريزش فلس ماهي و بلند شدن پوست، برآمدگي‌هاي غير طبيعي در آبشش، خونريزي آبشش، کاهش وزن، کمي تحرک، تحليل شكم و رنگ پريدگي و انحنا در قسمت قدامي ستون مهره‌ها، کدورت چشم، بيرون زدگي چشم‌ها ، لکه‌هاي پوستي همه از علائم بيماري‌ هاي ميكروبي هستند.